Câu hỏi: Di chúc miệng được
coi là hợp pháp khi nào?
Trả lời:
- Theo quy định tại Điều 627 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Di chúc
phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có
thể di chúc miệng”.
- Di chúc miệng chỉ được lập trong trường hợp tính mạng một
người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản quy định tại khoản 1 điều 629 Bộ luật Dân sự
năm 2015.Như vậy, di chúc miệng là một trong hai hình thức của di chúc được
pháp luật công nhận.
Di chúc miệng được coi là hợp pháp khi đáp ứng điều kiện chung
về di chúc hợp pháp và điều kiện riêng đối với di chúc miệng quy định tạiĐiều
630 Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể:
+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
+ Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái
đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
+ Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám
tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý
về việc lập di chúc.
+ Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không
biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc
chứng thực.
+ Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể
hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau
khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại,
cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di
chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc
cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm
chứng.
+ Những người không được làm chứng cho việc lập di chúc bao gồm:
người được thừa kế theo di chúc miệng, bố mẹ đẻ, bố mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ,
con nuôi của người lập di chúc; người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến tài
sản để lại trong di chúc hoặc người chưa thành niên, người bị mất năng lực hành
vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi.
- Di chúc có hiệu lực kể từ thời điểm mở thừa kế, nghĩa là thời
điểm người để lại di chúc chết. Sau 03 tháng kể từ thời điểm lập di chúc
miệngngười lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc
nhiên bị hủy bỏ quy định tại khoản 2 Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015.