Gia đình là tế bào của xã hội, là nơi nuôi dưỡng, hình thành nhân cách, đạo đức và giá trị sống của mỗi con người. Một gia đình ấm no, hạnh phúc là nền tảng quan trọng để xây dựng một xã hội tiến bộ và bền vững. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, vấn nạn bạo lực gia đình vẫn tồn tại dưới nhiều hình thức và đang trở thành một thách thức lớn đối với sự phát triển xã hội, gây tổn thương sâu sắc cả về thể chất lẫn tinh thần cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Bạo lực gia đình – Hiện thực không thể né tránh

Bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc đe dọa gây tổn hại đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần, danh dự, nhân phẩm của người thân. Bạo lực gia đình có thể diễn ra dưới nhiều hình thức như bạo lực thể chất (đánh đập, hành hạ), bạo lực tinh thần (lăng mạ, chửi bới, xúc phạm), bạo lực kinh tế (kiểm soát tài chính, ngăn cản lao động), bạo lực tình dục (ép buộc quan hệ trái ý muốn)...

Thực tế cho thấy, bạo lực gia đình thường diễn ra âm thầm, trong không gian khép kín, khiến nhiều nạn nhân không dám lên tiếng vì sợ xấu hổ, bị đe dọa, hoặc thiếu thông tin, sự hỗ trợ. Đặc biệt, tư tưởng trọng nam khinh nữ, quan niệm “chuyện gia đình thì để trong nhà” vẫn còn ăn sâu trong tâm lý của một bộ phận người dân, khiến công tác phòng, chống bạo lực gia đình gặp nhiều khó khăn.

Hậu quả nghiêm trọng của bạo lực gia đình

Bạo lực gia đình không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật. Hậu quả của nó rất nghiêm trọng và dai dẳng. Nạn nhân của bạo lực gia đình thường bị tổn thương cả về thể chất lẫn tinh thần, mất niềm tin vào cuộc sống, sống trong sợ hãi, lo âu, thậm chí dẫn đến tự tử. Trẻ em sống trong môi trường bạo lực có nguy cơ cao bị ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách, học tập sa sút, hình thành hành vi lệch lạc, dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội.

Ngoài ra, bạo lực gia đình còn gây ra hệ lụy lớn cho xã hội: chi phí y tế, phúc lợi xã hội, mất năng suất lao động và ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Việc không xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi bạo lực sẽ làm suy giảm niềm tin của người dân vào pháp luật và hệ thống chính quyền.

Pháp luật và chính sách bảo vệ nạn nhân bạo lực gia đình

Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách và quy định pháp luật nhằm phòng, chống bạo lực gia đình. Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (2007, sửa đổi bổ sung năm 2022) là cơ sở pháp lý quan trọng, khẳng định quyền được bảo vệ, được sống an toàn, không bị bạo lực của mọi công dân. Theo luật này, các hành vi bạo lực gia đình bị nghiêm cấm và người có hành vi vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Ngoài ra, các địa phương cũng xây dựng mạng lưới phòng, chống bạo lực gia đình, gồm cán bộ hội phụ nữ, cán bộ tư pháp, công an cơ sở... nhằm phát hiện, hỗ trợ và can thiệp kịp thời các trường hợp bạo lực. Các trung tâm trợ giúp pháp lý, cơ sở bảo trợ xã hội, đường dây nóng... cũng được thiết lập để giúp đỡ nạn nhân thoát khỏi hoàn cảnh bị bạo lực.

Cùng nhau hành động – Chấm dứt bạo lực gia đình

Để phòng, chống bạo lực gia đình hiệu quả, cần sự chung tay của toàn xã hội, trong đó mỗi cá nhân, mỗi gia đình đóng vai trò then chốt.

1. Nâng cao nhận thức: Mỗi người dân cần nhận thức đúng về quyền con người, bình đẳng giới và tác hại của bạo lực gia đình. Không chấp nhận bất kỳ hình thức bạo lực nào trong gia đình, dù với lý do gì.

2. Chủ động lên tiếng: Nếu là nạn nhân hoặc chứng kiến bạo lực gia đình, hãy mạnh dạn lên tiếng, báo với chính quyền địa phương, tổ chức đoàn thể hoặc gọi đến các đường dây nóng hỗ trợ. Sự im lặng chỉ tiếp tay cho bạo lực tiếp diễn.

3. Giáo dục trong gia đình: Cha mẹ hãy là tấm gương về cách ứng xử văn hóa, yêu thương và tôn trọng nhau. Giáo dục con cái về kỹ năng sống, giá trị đạo đức và cách giải quyết mâu thuẫn không bằng bạo lực.

4. Tăng cường vai trò cộng đồng: Các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể cần tích cực tuyên truyền, tổ chức các hoạt động truyền thông, hội thảo, tọa đàm, cung cấp kiến thức pháp luật và kỹ năng phòng, chống bạo lực gia đình cho hội viên, người dân.

5. Thắt chặt quản lý, xử lý nghiêm vi phạm: Chính quyền các cấp cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi bạo lực gia đình theo đúng quy định pháp luật, đồng thời bảo vệ quyền lợi và hỗ trợ kịp thời cho nạn nhân.

Kết luận

Phòng, chống bạo lực gia đình không chỉ là trách nhiệm của các cơ quan chức năng mà còn là nghĩa vụ, lương tâm và đạo đức của mỗi người dân. Hãy cùng nhau xây dựng những mái ấm thực sự – nơi không có bạo lực, chỉ có yêu thương, chia sẻ và tôn trọng lẫn nhau. Bởi lẽ, chỉ khi gia đình hạnh phúc, xã hội mới phát triển bền vững.

“Hãy hành động ngay hôm nay – Nói không với bạo lực gia đình!”