Mùa nắng nóng hàng năm ở nước ta, đặc biệt là từ tháng 4 đến tháng 8, thường kéo dài với nền nhiệt độ cao, độ ẩm thấp, hanh khô, tạo điều kiện thuận lợi cho các sự cố cháy nổ xảy ra. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, thời tiết cực đoan xuất hiện với tần suất và mức độ khốc liệt hơn, thì nguy cơ cháy nổ trong mùa hè càng trở nên đáng lo ngại.

Thực tiễn cho thấy, nhiều vụ cháy xảy ra đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Đáng tiếc, phần lớn các vụ cháy đều bắt nguồn từ sự chủ quan, thiếu ý thức, thiếu kỹ năng xử lý tình huống hoặc không chấp hành các quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC). Do đó, việc tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức và hành động cụ thể về PCCC trong mùa nắng nóng là vô cùng cấp thiết.

TÌNH HÌNH CHÁY NỔ TRONG MÙA NẮNG NÓNG

Theo thống kê của lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, chỉ tính riêng trong những tháng cao điểm của mùa hè hàng năm, số vụ cháy chiếm đến hơn 50% tổng số vụ cháy trong năm. Các khu vực xảy ra cháy chủ yếu là:

• Khu dân cư: do sử dụng điện không an toàn, đun nấu bất cẩn, thờ cúng không đúng cách.

• Nhà xưởng, kho bãi, cơ sở sản xuất: chứa nhiều vật liệu dễ cháy, thiếu hệ thống PCCC.

• Chợ, trung tâm thương mại: đông người, hàng hóa dày đặc, khó kiểm soát nguồn nhiệt.

• Rừng, nương rẫy: do đốt rừng làm nương, đốt rác, đốt ong lấy mật thiếu kiểm soát.

Nhiều vụ cháy lớn còn ảnh hưởng đến môi trường, gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và để lại hậu quả nặng nề về kinh tế, xã hội.

NGUYÊN NHÂN CHỦ YẾU DẪN ĐẾN CHÁY NỔ

1. Do thời tiết nắng nóng kéo dài, nhiệt độ cao khiến nhiều vật liệu dễ cháy nhanh chóng bốc cháy nếu gặp tia lửa hoặc nhiệt độ cục bộ.

2. Sử dụng điện không an toàn, quá tải thiết bị điện, dây điện cũ, ổ điện chập cháy.

3. Đốt vàng mã, đốt rác, nấu nướng gần khu vực dễ cháy mà không trông coi kỹ lưỡng.

4. Thiếu thiết bị chữa cháy tại chỗ, hoặc thiết bị có nhưng không biết cách sử dụng.

5. Chủ quan, lơ là, coi việc cháy nổ là chuyện “không đến lượt mình”.      

BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA CHÁY NỔ TRONG MÙA NẮNG NÓNG

1. Đối với các hộ gia đình

• Không để trẻ nhỏ nghịch lửa, bật lửa, diêm hoặc sử dụng các thiết bị điện không rõ nguồn gốc.

• Tắt bếp, quạt, bàn ủi, thiết bị điện trước khi ra khỏi nhà.

• Không đốt rác, đốt vàng mã gần khu vực nhà ở hoặc có mái che.

• Trang bị bình chữa cháy, hệ thống báo cháy tại gia đình và kiểm tra định kỳ.

• Không tích trữ xăng dầu, khí gas hoặc các chất dễ cháy trong nhà.

2. Đối với cơ quan, doanh nghiệp, nhà xưởng

• Lập và thực hiện phương án PCCC theo quy định.

• Tập huấn định kỳ kỹ năng PCCC cho cán bộ, công nhân viên.

• Bố trí lối thoát hiểm rõ ràng, không để vật dụng chắn lối đi.

• Kiểm tra hệ thống điện, gas, thiết bị dễ cháy và có biện pháp cách ly nguồn nhiệt.

• Chuẩn bị sẵn sàng thiết bị PCCC, không để thiết bị hư hỏng hoặc thiếu dụng cụ.

3. Đối với cộng đồng dân cư, tổ dân phố

• Tổ chức tuyên truyền về PCCC thường xuyên bằng nhiều hình thức: loa phát thanh, tờ rơi, pano, áp phích…

• Thành lập đội xung kích PCCC cơ sở, sẵn sàng ứng phó khi có cháy.

• Phát hiện và tố giác hành vi đốt rác, đốt nương trái phép, gây nguy cơ cháy.

• Giữ vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, tạo khoảng cách an toàn giữa các công trình.

V. KỸ NĂNG ỨNG PHÓ KHI CÓ CHÁY

• Bình tĩnh, xác định nguồn cháy và quy mô đám cháy.

• Nhanh chóng hô hoán để mọi người biết và sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm.

• Cắt cầu dao điện nếu cháy xảy ra gần thiết bị điện.

• Sử dụng bình chữa cháy, cát, nước hoặc chăn ướt để dập lửa nhỏ.

• Gọi ngay số 114 để được lực lượng chuyên trách hỗ trợ.

• Nếu không thể thoát ra ngoài, hãy tìm nơi kín, tránh khói và chờ cứu hộ.

Phòng cháy chữa cháy không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn là nghĩa vụ, là ý thức công dân của mỗi người. Trong bối cảnh mùa nắng nóng ngày càng gay gắt, mỗi chúng ta cần nghiêm túc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, chủ động ứng phó với nguy cơ cháy nổ.

Hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng thiết thực: tắt bếp khi ra khỏi nhà, không đốt rác bừa bãi, kiểm tra dây điện định kỳ, trang bị bình chữa cháy… để góp phần bảo vệ tính mạng và tài sản cho bản thân, gia đình và cộng đồng.